vergi nedir
VERGİNİN TANIMI
Vergi devletin, mahalli idarelerin ve kamu kudretine sahip diğer toplulukların gördükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak üzere, esas olarak gerçek ve tüzel kişilerden belli bir yarar karşılığı olmaksızın, onların mali güçlerine göre kamu zoruyla halktan doğrudan doğruya ve bazı maddelerin fiyatlarına eklenerek alınan paralardır.
VERGİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
Vergi devletin , kamu harcamalarını finansmanı amacı ile toplumu meydana getiren bireylerden ve kurumlardan ödeme güçleri ölçüsünde karşılıksız olarak ve hukuki zorunluluk altında aldığı değerdir.
a. vergi devlet tarafından alınır.ülkeyi yöneten merkezi birimler dışında da verginin yerel yönetim yada vergilendirme yetkisine sahip diğer kamu kurum ve kuruluşlarını ifade eder.
b. Vergi kamu harcamalarını finanse etmek için ayrılır.
c. Vergi meydana getiren fert ve kurumlardan ödeme güçleri nispetinde alınır.
d. Vergi kişiler için karşılıksız bir ödemedir
e. Vrgi zorunlu bir ödemedir
f. Vergi sonuç itibari ile ekonomik bir değerdir.
VERGİNİN UNSURLARI
1. Verginin alacaklısı
Devletle beraber devredilmiş vergilendirme yetkisine sahip, il özel idareleri belediye ve köy idareleri kamu tüzel kişileri aktif vergi süjesi olarak vergi alacaklısıdırlar
2. Vergi borçlusu
Vergi ile yükümlü kılınan muhataba vergi alacaklısı denir. Vergi alacaklısı sadece ülke içinde yaşayan vatandaşlar değil yabancılar; gerçek kişiler değil kamu tüzel kişileri de olabilmektedir.
3. Zora dayanması
Vergi devletin vergilendirme yetkisine dayanarak kanuni zorunluluk ile tahsil edilir. Bu zorunluluk verginin korunduğunu; tek taraflı olduğunu ve belirli kurallara göre alındığını belirtmektedir.
4. Karşılıksız olması
Vergi harçtan, resimden ve kısmen şerefiyeden farklıdır yani vergi karşılıksız bir ödemedir.
5. Kamu giderlerinin karşılığı olması
Temel olarak vergi; ceza zor alımı yâda kamulaştırmadan farklı olarak kamu giderlerinin karşılığı olarak tahsil edilir. Fakat verginin temel amacı dışında şu amaçlar içinde kullanılır:
a. Bireyleri cezalandırmak
b. Bireyleri doğru yola sevk etmek
c. Herhangi bir kamu hizmetini yaptırmak
d. Ekonomik dışsallık ile mücadele
6. Para ile ödenmesi
Vergi daha çok para ve mal ile ödenen maddi değerlerin ifadesi olarak değerlendirilir fakat günümüzde genel geçer tanımı kamu giderlerinin mali açıdan finansmanı olarak nitelendirildiği ve mali olarak kelimelerinden para kelimesinin kast edildiği düşünülür se; vergi’nin para ile ödenilmesi kavramı ortaya çıkar
VERGİNİN GELİŞİMİ
Tarih boyunca gerek isim gerekse yapı olarak bulunduğu devrin kazanılmış ve mevcut kuruluşlarından meydana gelmiştir. Örneğin eski roma da vergi kazanılmış savaşlarda yenik devletlerden alınan haraç niteliğinde idi. orta cağın sonlarında ise kıta avrupasında vergi ödemenin dinin bir görev olduğu düşünülmekteydi. Bu düşünce bariz olarak mutlakıyet rejiminden kaynaklandığı görülmektedir.
Yeniçağın başlarında ise vergi kavramı vergi kralın mutlak haklarından sayılmakta ve vergi görevi’nin mutlak nitelik kazanması için kralın dini ve ahlaki kurallara göre harcanması gerekliliği oluşturulmuştur.
Günümüzde vergi devletin kanunlar çevresinde vergilendirme yetkisine dayandırılmakta, ödeme gücü esas alınmakta ve vergide bireysel karşılık aranmaktadır.
KAYNAKLAR
AKDOĞAN, A. (2004), Türk Vergi Sistemi ve Uygulaması, Gazi Kitabevi, Ankara
AKDOĞAN, A. (2002), Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi, Ankara
AKDOĞAN, A., KIZILOT, Ş. Ve EYÜPGİLLER, S., (1987), Türk Vergi Sistemi, Gazi Ünv. İİBF Yayın No: 104\45, Ankara
ARICA, M.N. (1998), “Veraset ve İntikal Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay ve Verginin Mükellefi”, Vergi Sorunları, Sayı:119, s.8
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder